آشنایی با انواع کامیون
کامیون به انگلیسی Truck به دستگاهی گفته می شود که متشکل از یک شاستی و یک کشنده (موتور) باشد. برای کامیونها بسته به اینکه ﺑـﺮ روی ﺷﺎﺳﻲ ﭼﻪ ﻧﻮع ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻳﺎ ﻣﻠﺤﻘﺎت دﻳﮕﺮی ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد، ﻧﺎم ﮔﺬاری ﻣﺘﻔﺎوتی انتخاب می شود. بر روی شاستی این دستگاه می توان تجهیزات گوناگونی نصب نمود که این تجهیزات عبارت اند از:
- تراک میکسر
- اتاق حمل کالا
- جرثقیل
- کفی
- پمپ بنزین
- تانکر حمل مایعات
- آبپاش
- قیر پاش
- کمپرسی حمل مصالح
موارد استفاده از کامیون: کامیونها جز ماشین آلات حمل خاک و مصالح به حساب می آیند. از این دستگاه می توان در موارد ذیل استفاده نمود
- حمل مصالح خاکی و قطعات سنگی در تمامی شرایط محیطی
- استفاده در عملیات سنگین خاکی مانند سد سازی، تونل سازی، معادن و غیره
- تخلیه خاک به صورت دپو در امتداد یک مسیر
معیارهای گوناگونی برای دسته بندی کامیونها موجود می باشد. معیارهایی که معمولاً برای دسته بندی کامیونها استفاده می شود عبارت اند از:
- محدوده فعالیت
- نوع سوخت مصرفی کامیون
- نحوه تخلیه مصالح
- تعداد محور ها
- تعداد دیفرانسیل ها
- اندازه و نوع موتور کامیون
- ظرفیت حمل بار کامیون
- بر اساس کاربری کامیون
در ادامه به بررسی بعضی از موارد فوق الذکر خواهیم پرداخت.
محدوده فعالیت :
از نظر محدوده فعالیت کامیونها به دو گروه زیر دسته بندی می شوند
- کامیونهای جاده رو (عادی)
- کامیونهای خارج از جاده (کامیونهای غیر جاده ای یا دامپ تراک)
دسته بندی انواع کامیون
کامیونهای جاده رو (Highway trucks)
این کامیونها مناسب حمل بار در جاده ها می باشند. از ویژگی بارز این نوع کامیونها می توان به انعطاف پذیری بالای آنها اشاره نمود. از ویژگی دیگر این کامیون ها می توان به قدرت مانور بالای آنها اشاره نمود
این کامیون ها به دلیل حرکت در جاده باید مقررات ترافیکی ذیل را رعایت نمایند :
- ﻋﺮض ﻛﻤﺘﺮ از ۲/۶
- ارﺗﻔﺎع ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﺘﺮ۴/۵
- حداکثر طول کامیون دو محور ۱۰ متر می باشد
- حداکثر طول کامیون سه محور ۱۲ متر می باشد
سرعت این کامیونها عموماً بالا و تا ۷۰ کیلومتر در ساعت در زمان خالی بودن می رسد. مقدار بار مجازی که کامیونها می توانند حمل نمایند بسته به نوع مصالح و موادی که حمل می کنند می تواند متفاوت باشد. امّا جهت جلوگیری از وارد شدن خسارت به جاده حداکثر می توان ۱۸ تن در هر محور بارگیری نمود. ظرفیت اتاق بار در حالت پر ۱۵ متر مکعب و در حالت انباشته ۲۰ مترمکعب است. این کامیونها دارای قدرت تا ۴۲۰ اسب بخار (نوع چهار محور) هستند.
کامیونهای غیر جاده ای (off-Highway trucks)
این کامیون ها به دلیل عدم وجود محدودیت های ترافیکی که برای کامیونهای جاده ای موجود می باشد دارای ابعاد بزرگتر و قدرت بیشتری می باشند. به این کامیونها اصطلاحاً دامپتراک نیز می گویند. این ماشین برای حمل خاک و سنگ استفاده می شود. همچنین این نوع کامیونها ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻤﻞ ﺧﺎک در روی زﻣﻴﻨﻬﺎی ﻧﺎﺻﺎف ﻏﻴـﺮ ﻫﻤـﻮار و خارج از محیط آسفالتی طراحی شده اند. قدرت موتور دامپ تراکها ۳۵۰ تا ۳۲۲۷ اسب بخار می باشد. سرعت دامپتراک ها ۴۵ تا ۷۰ کیلومتر در ساعت می باشد و دارای قدرت مانور کمتر از کامیونهای جاده ای می باشند. از نوع بزرگ و عظیم الجثه این کامیونها در پروژه های عمرانی سنگین استفاده می گردد.
- احداث سدها
- موج شکن ها
- عملیات های خاکی با حجم بالا
- عملیات های معدنی
حجم اتاق این کامیونها در حالت پر ۱۵ تا ۱۷۳ مترمکعب و در حالت انباشته ۲۰ تا ۲۲۰ مترمکعب می باشد.
دسته بندی بر حسب نحوه تخلیه مصالح:
تخلیه ی مصالح در کامیونها مطابق سه روش ذیل صورت می پذیرد:
- تخلیه مصالح از عقب کامیون
- تخلیه مصالح از پهلوی کامیون
- تخلیه مصالح از زیر کامیون
بسته به شرایط در پروژه های گوناگون می توان از هرکدام از کامیونهای فوق الذکر برای تخلیه مصالح استفاده نمود.
کامیونها بر اساس کاربری شان به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند :
کامیون اتاق دار
اصطلاح کامیون اتاق‌دار به کامیونی گفته می‌شود که بیشترین ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن، یک و نیم متر باشد. یعنی دیوار اتاق تعبیه شده در قسمت بار از کف تا سقف اتاق کمتر از یک و نیم متر.
کامیون لبه دار
این کامیون هم مانند کامیون اتاق دار، دارای محدودیت در ارتفاع دیوار آن است. بیشترین ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار کامیون لبه‌دار ۸۰ سانتی‌متر است. پس از نظر ارتفاعی حدود نصف ارتفاع کامیون اتاق‌دار است.
کامیون تیعه دار
کامیون‌هایی که اتاق قسمت بارشان توسط یک تیغه یا دیواره به دو قسمت مساوی تقسیم شده باشد را کامیون تیغه دار گویند. این دو بخش بودن اتاق به تفکیک بارهایی که حمل می‌شود کمک کرده و راننده به راحتی می‌تواند از دو جای متفاوت برای حمل بارگیری کند.
کامیون کفی
کامیون‌هایی که اتاق آنها فارغ از دیواره است یا بعضاً اتاق بار ندارد را کامیون کفی می‌نامند. کامیون کفی برای حمل خودروهای سنگین، دستگاه‌های بزرگ صنایع مختلف استفاده می‌شوند.
کامیون مسقف
اتاق بار برخی از کامیونها سقف دارد. این کامیونها برای حمل و نقل بارهایی که نیاز به مراقب بیشتر دارند استفاده می‌شوند. به این دسته، کامیون سقف‌دار می‌گویند. اصطلاح کامیون مسقف نیز برای این نوع از کامیونها کاربرد دارد.
کامیون یخچال دار
برخی از مواد غذایی در هنگام حمل و نقل نیاز به سرما یا ماندن در حالت منجمد دارند. این دسته از مواد غذایی باید با وسایل نقلیه یخچال‌دار جابجا شوند. به همین خاطر و برای سهولت در جابجایی این نوع خوراکی‌ها، کامیونهای مجهز به یخچال طراحی و تولید می‌شوند.
تانکر
تانکرها هم دسته‌ای از کامیونها هستند که به مخزنی برای حمل مایعات مجهز شده‌اند. این دسته از کامیونها در حمل مواد نفتی و آب کاربرد زیادی دارند.
بونکر
تفاوت بونکر و تانکر در حمل نوع بارشان است. بونکرها هم دارای مخزن هستند اما این مخزن برای حمل جامدات شکل پذیر مانند سیمان به کار می‌روند.
میکسر
این دسته از کامیونها نیز مانند تانکر و بونکر داران مخزن هستند اما این مخزن با گردش و حرکات دورانی برای مخلوط کردن (میکس‌کردن) انواع مواد به کار می‌رود. البته کامیونهای میکسر در بیشتر موارد برای مخلوط کردن مواد تشکیل دهنده بتن به کار می‌روند و به خاطر خشک نشدن آنها در طول مسیر عملیات مخلوط کردن ادامه پیدا می‌کند.
کامیون کمپرسی
برخی از کامیونهای اتاق‌دار به دستگاه کمپرس مجهزند. این کمپسر به کامیون کمک می‌کند تا بار خود را خالی کند. به این وسیله کامیون کمپرسی گویند. این کامیونها برای خالی کردن راحت‌تر مصالح ساختمانی و بارهای مشابه استفاده می‌شوند.
کامیونت
خود کامیونت‌ها به دو دسته تبدیل می‌شوند: ۱– خودروی ون باربری: وسیله نقلیه موتوری باری است که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه روی یک شاسی پیاده شده است. مجموع وزن و ظرفیت حمل بار ون باربری از ۳٫۵ تن تا کمتر از ۵ تن است. ۲– لوری: تفاوت لوری و ون باری در میزان حمل بار است. لوری می‌توان بارهای از ۵ تن تا کمتر از ۶ تن را حمل کند.
کشنده (کمر شکن)
این نوع از کامیون یدک‌ها یا نیمه یدک‌ها را به دنبال خود می‌کشد. از کامیون های کشنده برای حمل انواع کفی، کانکس، کانتینر و غیره استفاده می‌شود.
کارتون عالیه!